STK’lar ve İfade Özgürlüğü

TÜSEV’in 2013 yılında yayınladığı Sivil Toplum İzleme Raporu 20121 belirli siyasi görüşleri temsil eden dernek ve vakıfların, Dernekler ve Vakıflar Kanunlarındaki gerekçeler sebebiyle kapatılmadığını ancak STK’larda faaliyet gösteren insan hakları aktivistlerinin hedef alınabildiğini belirtmektedir.

Rapordaki Hak Temelli Sivil Toplum Kuruluşlarının Örgütlenme Özgürlüğü başlıklı vaka analizi örgütlenme özgürlüğünün önünde engel teşkil edebilen uygulamaların bir türünün de, insan hakları savunucularının ve onların birlikte çalıştığı STK’ların maruz kaldığı hak ihlalleri olduğunu ortaya koymaktadır. Rapor bu tür ihlallerin her zaman doğrudan dernek ve vakıflara ilişkin mevzuattan kaynaklanmadığını ancak ifade ve örgütlenme özgürlüğünü büyük ölçüde kısıtlayabilmekte olduğunu vurgulamaktadır.

Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) Türkiye’de İfade Özgürlüğünün Tam Zamanı adlı raporunda ifade özgürlüğüne yönelik kısıtlamaların belirli siyasi görüşleri ifade eden kişilere yönelik seçici bir üslup ile uygulanmasının siyasi görüşler nedeniyle ayrımcılığa uğramama hakkını ihlal ettiğini belirtmektedir. TÜSEV’in yukarıda bahsi geçen vaka analizinde, bu eğilimin 2011 ve 2012’de süren TMK’ya dayalı tutuklamalarda da görülebildiği belirtilmiştir. Bu çalışmaya göre Ege ve Marmara bölgelerinde TMK kaynaklı tutuklamalar olduğu ancak tutuklamaların yoğun olarak Diyarbakır, Mardin, Siirt, Muş, Malatya’yı kapsayan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşandığına dikkat çekilmiştir.

STK’ların ve STK’larda faaliyet gösteren bireylerin ifade özgürlüğünün güvenceye alınması hem örgütlenme özgürlüğünün güvence altına alınması hem de STK’lar için elverişli ortam yaratılması için esastır. Bu nedenle Mart 2011 – Nisan 2013 tarihleri arasında kabul edilen dört yargı paketi aracılığıyla Türkiye’de ifade özgürlüğüne dair çözülemeyen sorunlar dikkate alınarak; STK’larla gerçekleştirilecek etkili istişare süreçleri ardından ortak çözüm önerileri ortaya konulmalı ve uygulanmalıdır.

Bu yazı ile ilgili daha detaylı bilgilere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
http://www.tusev.org.tr/usrfiles/images/Sivil_Toplum_Izleme_Raporu_2013_-_STKlar_ve_Ifade_Ozgurlugu_.pdf